Uitdagingen voor de ouderenzorg

Fenny Steunenberg, Verzorgende IG in wijk, Icare Coevorden & Bestuurder V&VN

Dat er veel uitdagingen op de Ouderenzorg af komen horen en zien we vaak in de media. De problemen worden breed uitgemeten. Ik kan ze gaan benoemen maar doe dit nu bewust niet. Het kost veel energie en voelt meest heel negatief. Dit beeld doet de Proffesionals werkzaam in de Ouderenzorg geen recht aan. Hier wordt hard gewerkt! Met passie, liefde en betrokkenheid voor de Oudere medemens die zorg, verpleging en nabijheid nodig heeft.

De Oudere die wij hopelijk ook zelf gaan worden. Als je dan Oud bent en zorgafhankelijk wie gaat jou dan verzorgen en verplegen of in jouw nabijheid zijn? Wat is daar voor nodig?

Hier wil ik het graag met jullie over hebben op 13 September.

Vrijheidsbeperkende maatregelen en de Wet Zorg en Dwang

Yvonne Haar, Verpleegkundig Specialist ouderenzorg & Wzd-functionaris
Esther Burgers, Verpleegkundig specialist geriatrie & Voorzitter van de landelijke werkgroep van de V&VN

Door middel van een reis te maken met meneer Smits nemen wij de toehoorder mee voor welke uitdagingen je kan komen te staan als het gaat om onvrijwillige zorg met vrijheid en veiligheid. We volgen meneer Smits, hij woont thuis met zijn vrouw en het valt op dat hij steeds vaker dingen vergeet. Meneer Smits gaat met zijn vrouw op advies van de huisarts naar de poli Geriatrie, na uitgebreide onderzoeken volgt de diagnose Alzheimer. Na verloop van de jaren komt de thuiszorg in beeld om meneer Smits te helpen met ADL-taken, maar meneer Smits vindt dit helemaal niet nodig, hij kan alles prima zelf. Na verloop van tijd valt meneer Smits en wordt hij opgenomen op de Geriatrie afdeling, hij krijgt een delier en wordt erg onrustig. Hij weigert zijn behandeling en wordt erg boos. Zijn echtgenote benoemd dat het thuis al langer moeizaam ging en wordt meneer Smits opgenomen in het verpleeghuis. In het verpleeghuis roept meneer Smits veel om zijn echtgenote, dwaalt ’s nachts en weigert nog steeds soms hulp bij het kleden en wassen. De verpleging staat met hun handen in het haar.

De volgende punten zullen aan bod komen:

  • Geschiedenis van vrijheid versus veiligheid
  • De rol van de wet zorg en dwang in de thuissituatie
  • Vrijheidsbeperking in het ziekenhuis
  • Impact van de wet zorg en dwang in het Verpleeghuis
  • Wat kunnen we in de keten van elkaar lerenin onze samenwerking

Boeien en binden van verpleegkundigen en verzorgenden in de ouderenzorg

Desiree Bierlaagh, Verpleegkundige NP, verplegingswetenschapper & Practor CIV, Welzijn en Zorg

We leven in turbulente tijden in zorg en welzijn. De toegankelijkheid van de zorg staat onder druk en er wordt een groot tekort verwacht aan zorgpersoneel. Dit doet een groot appèl op professionals en onze toekomstige collega’s. Hoe kunnen zij geboeid door het vak met plezier blijven werken. Als we in ons practoraat kijken door de bril van praktische wijsheid, welke aanknopingspunten zien we daar dan voor? En wat staat ons te doen?

Luisteren en leren van verhalen

Irene Muller-Schoof, Senior onderzoeker & Onderzoeksmakelaar, Tranzo

Ontdek de kracht van verhalen als onderzoeksmethodiek. Tijdens deze interactieve workshop leer je de narratieve lesmodule “Vertel eens! Leren van verhalen” kennen. Ontdek hoe je door open interviewen en het maken van portretten van bewoners de kwaliteit van mensgerichte verpleeghuiszorg kunt versterken. Door complimenten uit te delen en verbeteringen mogelijk te maken op thema’s die bewoners belangrijk vinden. Laat je inspireren!

Samenwerken buiten de gebaande paden

Annemie van de Wouw, Docent verpleegkunde, HAN
Juul Lavrijsen, Verpleegkundige en onderzoeker, UKON/Radboudumc

Eén van de uitdagingen waar zorgorganisaties voor staan bij het bieden van passende zorg, is werken aan meer gelijkwaardige samenwerking tussen bewoners, naasten, vrijwilligers en zorgteams. Met het onderzoeksproject ‘Samen-zorgen-dat’ proberen we deze verandering samen met de praktijk vorm te geven. Tijdens deze workshop verkennen we hoe je dat nou doet, samenwerken buiten de gebaande paden.

Wil je graag meer weten over het project: www.ukonnetwerk.nl/projecten/samen-zorgen-dat/

Beleef een delier!

Evelien van Bogerijen, Projectleider Delier, Santeon

Deze sessie ‘Beleef een delier!’ biedt een geweldige kans om op een interactieve en innovatieve manier meer te leren over delier en hoe dit van invloed kan zijn op jouw patiënten. Door de VR delier beleving te ervaren, krijg je een uniek inzicht in de wereld van een patiënt met delier en hoe zij de wereld om hen heen ervaren. Dit kan helpen om beter te begrijpen hoe je als zorgprofessional kunt zorgen voor een effectieve benadering van patiënten met een delier.

Daarnaast wordt aandacht besteed aan de toenemende kwetsbaarheid door vergrijzing, aangezien delier vaker voorkomt bij oudere patiënten. Het is belangrijk om hier als zorgprofessional alert op te zijn en kennis en vaardigheden te hebben om delier tijdig te herkennen en de onderliggende oorzaak te vinden.

Na afloop van deze sessie ben je beter in staat om delier te herkennen, er op de juiste manier mee om te gaan en de zorg voor patiënten met delier te verbeteren. Het vergroten van kennis, begrip en empathie voor patiënten met delier is essentieel om de zorg voor deze kwetsbare groep patiënten te optimaliseren.

Dus, ben je klaar om je kennis en begrip van delier te vergroten? Meld je dan snel aan, vanwege beperkte ruimte, voor deze interactieve en innovatieve sessie en ervaar als één van de eerste in Nederland de VR delier beleving. Samen kunnen we het verschil maken in de zorg voor patiënten met een delier!

Het mes snijdt aan twee kanten; implementatie van beeldzorg in samenwerking met het Interprofessionele Leer- en InnovatieNetwerk

Petra Boersma, Docent, Onderzoeker & Programmaleider, Hogeschool Inholland/Ben Sajet Centrum
Laura Meershoek, projectleider Brentano
Amal Zamrani

De snel naderende dubbele vergrijzing nodigt zorg en welzijnsorganisaties uit om op zoek te gaan naar alternatieven om kwetsbare ouderen in de thuiszorg ook in de nabije toekomst te kunnen ondersteunen. In de regio Amstelveen hebben drie zorg en welzijnsorganisaties hun handen ineen geslagen, en zijn een samenwerking met de Compaan aangegaan om beeldzorg en welzijn te gaan implementeren in de wijkverpleging en welzijn.

De projectleider beeldzorg van St. Brentano en studenten, professionals en docenten van het Interprofessionele Leer- en InnovatieNetwerk in de wijk hebben gedurende een jaar gezamenlijk gewerkt aan dit implementatieproces. In wekelijkse bijeenkomsten van het LIN werden kleine implementatie projecten uitgedacht en werd de voortgang ervan besproken. Kwantitatieve data over verleende beeldzorg werd verzameld. Met behulp van semi-gestructureerde interviews met cliënten thuis en professionals werden ervaringen met betrekking tot beeldzorg en welzijn geïnventariseerd.

In twee Leer- en InnovatieNetwerken (periode september 2023 – juni 2024) werd het implementatie proces onderzocht. In de eerste cyclus lukte het niet om beeldzorg op gang te krijgen in de praktijk vanwege diverse organisatorische belemmeringen. In de tweede cyclus nam digitale zorg en ondersteuning een vlucht. Cliënten zijn over het algemeen positief over de verleende beeldzorg en welzijn. Professionals die beeldzorg verlenen ook, zij kunnen dankzij deze manier van zorg verlenen weer eerder aan het werk in de praktijk.

Hoewel de implementatie van beeldzorg minder snel startte dan van tevoren was bedacht, is het uiteindelijk goed van de grond gekomen. Cliënten die begeleiding nodig hebben bij ADL-activiteiten zoals uit bed komen, eten uit de magnetron halen en medicatie inname hebben, voldoende aan beeldzorg. Er is meer behoefte aan uitbreiding van beeldzorg gericht op welzijn van cliënten. Beeldzorg kan verplegend en verzorgend personeel die fysieke problemen hebben, langer aan het werk houden.

Slaap hygiëne

Christel Derks, Verpleegkundig Wetenschapper & Promovendus, Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis (ETZ)
Jessica Cramer, Adviseur Wetenschap & Klinisch Epidemioloog | Martini Ziekenhuis

In deze presentatie zullen we ingaan op de resultaten van ons onderzoek naar slaaphygiëne uitgevoerd in zes Samenwerkende topklinische ziekenhuizen (STZ) in Nederland.

Waarom is slaap zo belangrijk, hoe kun je hier aandacht aan geven en wat kan bijdragend zijn aan de slaaphygiëne in een ziekenhuis?

Werken zonder kracht, het belang van haptonomie in de zorg

Anneleen Schinkel, docent fysiek veilig & respectvol werken, TRANSFERS beLICHT
Tinie Hake, docent fysiek veilig & respectvol werken, TRANSFERS beLICHT

Je krijgt een verfrissende en innovatieve kijk op zorgverlenen, waarbij je niet alleen de cliënt, maar ook jezelf centraal zet. En juist daarmee werk je respectvoller voor de cliënt. Win-win situatie voor alle partijen. En het kost vaak niet eens meer tijd.

Dementiezorg in woord en daad

Anke Persoon, Verpleegkundige-np & Senioronderzoeker, V&VN, UKON/Radboudumc

Zorgen voor mensen met dementie is inspirerend en uitdagend. Lang werd gedacht dat als je maar iemand eerlijk in de ogen kijkt, liefdevolle aandacht hebt voor degene die je verzorgt en respect toont, dan ben je er wel zo’n beetje. Dit is natuurlijk de vereiste basishouding, maar levert nog geen optimale dementiezorg. Belevingsgerichte zorg en presentietheorie hebben veel goeds gebracht: aandacht voor behoeften van de individuele mens, het belang van het kennen van de mens, zijn levensgeschiedenis, hobby’s en interesses. Persoonsgerichte zorg sloot hier goed bij aan, de focus ligt nu meer op de eigen regie en de emancipatie van de persoon met dementie, en op het belang van wederkerigheid en gelijkwaardige zorgrelaties. Probleemgedrag heeft de afgelopen jaren heel veel aandacht gehad, alleen al in verband met de term: is het eigenlijk niet onbegrepen gedrag of signaalgedrag? De aandacht gaat naar het analyseren en evalueren van het vertoonde gedrag, ofwel het methodisch werken. Het inzetten van jezelf als instrument, benadrukt dat je zelf in bepaalde mate invloed hebt op het probleemgedrag. Hoe belangrijk het is om als team hierin (interprofessioneel) samen te werken en om leiderschap te pakken, is echter pas de afgelopen tijd duidelijk geworden. De invloed van cognitieve stoornissen die het gedrag van de mensen met dementie kan verklaren, krijgt nu eveneens meer aandacht. Zo is er de sensorische informatieverwerking, waarbij gekeken wordt welke van alle zintuigen een bewoner wel of juist niet inzet, wat handvatten geeft voor interventies die goed bij het gedrag passen. Ook Focussen is een methode die uitgaat van cognitieve functieproblemen als oorzaak van gedrag en stelt dat gedrag ook reflexmatig kan zijn, waarbij de interventie zich richt op het juist volgen of sturen van dat gedrag. De huidige maatschappelijke visie dat het in het leven uiteindelijk draait om welbevinden van de mens, plaatst de omgang met mensen met dementie eveneens in een ander daglicht: niet het verminderen van risico’s staat centraal, maar het bieden van vrijheid in keuzes.

Er is tegenwoordig best veel kennis over dementiezorg beschikbaar, maar de expertise van zorgmedewerkers is nodig om deze kennis in de praktijk van elke dag te integreren. Er zijn mooie (interne) scholingen, die echter maar mondjesmaat gevolgd worden (52% van zorgmedewerkers heeft nooit extra scholing in dementiezorg gehad) en relatief weinig verzorgenden volgen de specialisatie ‘Verzorgende Psychogeriatrie’. Het ondersteunen van zorgmedewerkers in complexe casuïstieken gebeurt, maar we ontvangen ook signalen dat dit te laat en te mager is. Een methode als Video Interventie Ouderenzorg (VIO) helpt bijvoorbeeld teams goed op weg. Er zijn keien van verzorgenden en verpleegkundigen die je zo aan je eigen bed wenst, velen zijn bewust en bekwaam, maar veel kennis is nog niet bekend bij of niet begrepen door zorgmedewerkers. Dementiezorg is een vak, het is niet alleen positieve aandacht. In deze presentatie komen de keuzes aan bod die je als verzorgende of verpleegkundige kan maken, hoe je als team hierin samenwerkt en wat de ethische issues zijn waar we met elkaar een antwoord op moeten gaan geven, bijvoorbeeld hoe we dementiezorg ook in de toekomst verantwoord kunnen bieden. En dat alles op een luchtige wijze.